Vanaf december 2018 verschijnt in de bekende blauwe-serie van de Papendrechtse auteur Pieter van Wijngaarden een driedelige serie boeken: “Logboek Aviolanda en het verdwenen vliegveld Papendrecht”.
In 1987 en 2013 zijn van de hand van deze auteur ook al twee boeken verschenen over de Papendrechtse vliegtuigfabriek maar die waren snel uitverkocht. Het uitgangspunt van deze herziene uitgave is de vondst van de originele logboeken van het “Luchtvaartterrein Papendrecht”, waarin alles opgetekend staat over de productielijnen in de fabriek en de vluchten die vanaf het (fabrieks)vliegveld uitgevoerd werden in de periode 1927-1970.
Helaas zullen zich nog maar weinig mensen herinneren dat er op het Hoge Stuk van het Slobbengors een vliegveld was. Een kleine grasstrip weliswaar maar toch een die van historische betekenis is geweest. In 1930 waren het een aantal Amerikaanse vliegers onder leiding van majoor Jimmy Doolittle die hier de spits afbeten en het Amerikaanse leger sloot de gelederen in 1963 toen het vliegveld gesloten werd vanwege de verbreding van de rivier. Allerlei bekende vliegers vlogen vanaf het vliegveld in Papendrecht, zoals de bekende privévlieger van prins Bernhard Gerben Sonderman, Hugo Burgerhout, Jimmy Doolittle, H.A. Burgerhout en tal van andere prominente vliegers uit de Nederlandse, Europese en Amerikaanse luchtvaartgeschiedenis.
Bijzondere aandacht in het boek krijgt de Tweede Wereldoorlog en de vliegtuigproductie die in Papendrecht gaande was. Door middel van vlijmscherpe luchtfoto’s van de geallieerden krijgt de lezer een beeld hoe de situatie in Papendrecht eraan toe was.
Het eerste einde van het vliegveld was in 1944 toen de startbaan met tientallen houten palen werd beveiligd om luchtlandingen te voorkomen. Op “Dolle Dinsdag” verlieten de meeste Duitsers de fabriek. Een enkele bewaker en een deel van het personeel bleef nog achter. Aan het eind van de Oorlog waren er van de oorspronkelijke duizend medewerkers nog 45 over die nauwelijks nog iets te eten hadden.
Na de oorlog vond de wederopbouw plaats. Aviolanda bouwde honderden autobussen en voor de Nederlandse Luchtstrijdkrachten ongeveer gelijkluidende aantallen vliegtuigen en helikopters die werden gereviseerd en ingevlogen. Omdat Schiphol nog in puin lag werd het plan opgevat om in Papendrecht een groot vliegveld aan te leggen. Dat ging niet door maar het oude vliegveld werd wel hersteld en opnieuw in gebruik genomen.
De nieuwe driedelige serie over Aviolanda vormt de omvangrijkste studie die ooit over Aviolanda gepubliceerd is. De nieuwe serie sluit aan bij de vorige uitgaven maar bevat veel nieuwe details over de productielijnen, de Tweede Wereldoorlog, onderhoud aan vliegtuigen en helikopters maar het geeft vooral het verhaal weer van het naast gelegen vliegveld “Luchtvaartterrein Papendrecht” en de mensen die op de fabriek werkten.
Elk deel van de serie bevat 200-250 pagina’s, 135 grams silk papier en hardcover. Deel I is vanaf december leverbaar. De volgende twee boeken volgen daarop z.s.m.
Deel I: 1920 – 1940 ISBN 978-94-6345-481-0
Deel II: 1940 – 1945
Deel III: 1945 – 1970