Vliegen in Nederland Over alles wat vliegt
Op 2 mei en 7 juni jl. werden er tijdens deze 2 dagen, door 3 zweefvliegers van de Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen, vanaf Soesterberg in totaal 5 vluchten van ruim 1000 km voltooid. Een ‘1000’ vanuit Nederland vliegen was op zich al redelijk bijzonder. Maar het zou allemaal nog gekker worden. Lees hieronder de verhalen van Alfred Alfers (AA), Mark Leeuwenburg (ML) en Sikko Vermeer (P) van hun unieke langeafstandsvluchten.
Zaterdag 2 mei 2015 – 2x 1070 km met 118 km/h.
Alfred Alfers: “Mark, Sikko en ik zijn er op de ACvZ al jaren mee bezig; hoe gaan we de 1000 km grens zwevend vanaf Soesterberg overtreffen? Geïnspireerd door de prestaties van de Belgische broers Bert en Tijl Schmelzer, beginnen we medio 2012 met de voorbe- reidingen van een gedeclareerde 1000 km vlucht vanaf Soesterberg. Zo onderzoeken wij ondermeer of het mogelijk zou zijn om de laatste 120 km van een dergelijke vlucht met behulp van de koeltorens bij Düsseldorf (Eschweiler & Bergheim) te volbrengen.
Vorig jaar (op 3 mei 2014) kwa- men Mark en ik met onze 15-me- ter kisten (LS8 en Ventus 2) en Sikko op zijn Ventus bT, met res- pectievelijk 960 en 999 OLC km, al heel ver in de richting. Kortom, met onze nieuwe Schleicher ASG29-18E’s moest het dit jaar gaan lukken. De weersverwachting voor 2 mei is goed, maar we hebben ons toch een beetje in het weer vergist.
Er worden op PC-MET afstanden opgegeven van ruim 700 km (o.b.v. 18-meter klasse kisten), maar het blijkt al veel eerder ‘goed’ te zijn. Kortom, stress! Snel de kisten monteren, water erin en gaan!
We besluiten om maar een op- dracht te kiezen naar het noordoosten, aangezien er in het Zuiden (Sauerland) wat afscherming wordt verwacht en er kans is op blauwe thermiek. Het eerste doel is Celle (noordoost van Hannover). Aangezien we toch iets te laat zijn met monteren, kunnen we pas met de tweede set kabels omhoog. Sikko en enkele anderen zijn dan al op weg voor een 750 km FAI drie- hoek. Even voor half elf kunnen we eindelijk de lucht in en vinden we meteen een 1 m bel tot 950 m. Om 10:35 uur op pad.
Over de radio horen we dat de an- deren al een aardig stuk voor ons zitten. In het begin is het allemaal nog wat magertjes met het weer. Maar boven de Veluwe vinden we de eerste 1,5 m bel tot 1000 m, waarna we 50 km konden glijden. Gedurende het eerste uur van de vlucht loopt het nog niet echt bril- jant. We kunnen de voorliggende kisten nog niet echt inhalen en we hebben moeite met vinden van goede bellen. Rond 12:00 uur vinden we noord van Enschede – vlak aan de Duitse grens – pas onze eerste ‘welverdiende’ 3 m bel. Deze brengt ons naar 1300 meter.”
De goede bellen zijn nog steeds niet makkelijk te vinden.
“Zoals altijd – als we naar het oosten of noordoosten vliegen – begint het weer nu snel beter te worden en kunnen en we tot Diepholz nog 2 x een goede 3 m bel vinden. Vanaf Diepholz vormen zich mooie wolkenstraten en kunnen we een steek van 100 km maken. We steken af en toe met glijgetallen die tussen 1:100 en 1:200 (!) liggen. Noord van Celle aangekomen, vin- den een 2 m bel, waarna we een steek van 150 km maken. Om 14:00 uur (lokale tijd) zijn we 400 km uit van Soesterberg. We zitten bij Salzwedel en besluiten hier om te draaien, aangezien de straten ophouden en de basis rafelig wordt en naar 900 m zakt.”
“Op de terugweg, richting het westen, ontstaat voor het eerst het besef dat we de laatste anderhalf uur goed snelheid maken. Zou er misschien toch een ‘1000’ in zit- ten? Mark en ik hebben het er kort – en een beetje gekscherend – over via de radio, maar proberen het ook weer snel te vergeten. De goe- de bellen zijn nog steeds niet makkelijk te vinden.”
“Het volgende keerpunt, dat we in het westen willen ronden, is Hoya. Uiteindelijk draaien we iets voor Hoya om en zetten we koers naar het oosten (Gardelegen). Boven de Luneburgerheide pakken we – na een steek van 100 km – gelukkig weer een bel op van 4 m, die ons van 850 meter weer naar de basis op 1600 meter brengt. Wat een dag en wat een weer!”
“De 60 minute speed ligt inmiddels al een tijdje tussen de 140 – 145 km per uur en om 15:00 uur heb- ben we inmiddels zo’n 560 km af- gelegd. Kortom, we beginnen op schema te liggen [voor een 1000 – red.].”
“Het pad richting het Oosten loopt opnieuw fantastisch. Aangezien we weten dat er in Nederland afscher- ming is, moeten we meer plannen dan 1000 km om op de motor te- rug te kunnen komen. De bellen worden wel wat minder, maar als we 50 km west van Gardelegen zitten, vliegen we een ontzettend mooie straat aan, die ons tot 1700 m brengt.”
“Zoals altijd houden Mark en ik elkaar goed in evenwicht. Ik wil eigenlijk verder door naar het Oosten en kilometers maken, maar aangezien het inmiddels 15:45 uur is en we 420 km van Soesterberg zitten (en ik al eerder bewezen heb de brandstof tank leeg te kun- nen vliegen) laat ik mij toch maar overhalen om terug te keren. De 60 minute speed ligt nog steeds tussen de 145 – 150 km/h en om 16:05 uur vliegen we door ‘de 700 km grens’. Op de terugweg loopt het nog steeds lekker en met een paar mooie steken van 80 en 30 km zitten we om 17:00 uur inmid- dels onder Bremen en hebben we er al 815 OLC kilometers op zitten.”
De afscherming in het zuiden is behoorlijk hardnekkig en “de cumuls” zijn er al opgelost.
“Via de radio horen we van Sikko, dat de Noordelijke route er het beste uit ziet. De afscherming in het zuiden is behoorlijk hardnekkig en “de cumuls” zijn er al opgelost. We zetten daarom voor het gemak Hoogeveen maar even in de LX9000, dat nog 180km vliegen is.”
“Hoewel de bellen minder sterk worden, loopt het gelukkig nog steeds en weten we regelmatig tussen de 1 en 1,5 meter stijging te vinden. Doel is om nu vooral hoog te blijven. Om 18:00 uur hebben we 910 OLC kilometers gevlogen en weten we dat een 1000 km vlucht wel erg realistisch begint te worden. Als we om 18:45 uur iets noord van Hoogeveen zijn aangekomen, zijn de Cu bijna op en vliegen we nog langs een soort van rafelige convergentielijn – die veroorzaakt lijkt te worden door de zeewind – richting het westen. Iets voor 19:00 uur vinden we nog een bel van bijna 3 meter die ons tot 1800 m brengt. De teller staat op 980 afgelegde kilometers en we weten dus dat ‘de 1000’ gehaald gaat worden! Met een conservatieve MacCready op 1, vliegen we langzaam verder naar het westen en vinden we boven Friesland nog een halfje tot 1400 m. Om 19:10 uur glijden we – zelfs na 9 uur vliegen en veel muggen op de vleugels – nog steeds met 1 op 47 en schuiven we op 500 m de Veluwe op bij Zwolle. Het is iets voor half acht als we zuid van Epe op 300 meter de turbo moeten starten. We hebben er dan 1070 km opzitten, met een gemiddelde snelheid van 118 km/h. Jammer dat er afscherming is, want anders waren we nog wel weggekomen en hadden we Soesterberg nog zwevend kunnen bereiken. We landen iets na achten. We worden ontvangen door een heus welkomstcomité.”
In de loop van zaterdag ontwikkelt de weersverwachting uitermate teleurstellend, dus het hoera gevoel voor zondag is nog niet overweldigend.
Zondag 7 juni 2015 – 3x gedeclareerde 1000km vlucht vanaf Soesterberg!
Een 1000 vanuit is Nederland toch redelijk bijzonder. Een ‘gedeclareerde’ 1000 moet dan helemaal wel ‘een dingetje’ zijn. Weet je wat – dachten deze drie heren – we declareren ‘m niet alleen, we doen ‘m ook nog eens met zijn drieën tegelijk!
Sikko Vermeer: “Donderdag 4 juni begint het al te kriebelen. De weersverwachting voor het weekend is uitstekend. Diezelfde don- derdag geeft de verwachting ook al aan, dat de beste hoek om een gedeclareerde 1000 te vliegen in noord-oost Duitsland ligt. Ook de zaterdag lijkt – als aanloopdag – al goed.”
“Onze, speciaal voor dit doel op- gerichte, WhatsApp groep begint al met diverse berichten over het naderende superweer. Zondag lijkt de beste dag te worden. Maar ja, starten op Soesterberg achter de sleep is niet mogelijk voor 12:00 uur. Dus meteen via Facebook en het forum op de ACvZ website vervroegde startcapaciteit geregeld. Over het algemeen begint een normale vliegdag (pas) om 09:00 uur met een briefing en vindt de eerste start pas rond een uur of 10:00 plaats. Voor deze speciale dag willen we de mogelijkheid zekerstellen om vanaf 09:00 te kunnen starten. We willen bij het loskomen van de eerste thermiek kunnen starten. De verwachting is dat dit rond 09:00 uur al het geval zou kunnen zijn. Vandaar.”
“In de loop van zaterdag ontwik- kelt de weersverwachting uiter- mate teleurstellend, dus het hoera gevoel voor zondag is nog niet overweldigend. Die zondag toch maar om 06:00 uur opgestaan, om in ieder geval het weer opnieuw te bestuderen. De verwachting lijkt toch gewoon een stuk beter en meer in lijn te zijn met de eerdere berichten van donderdag.”
Om 07:15 uur rij ik naar Soester- berg en monteer mijn kist. Ik ben duidelijk niet de enige. Om 08:30 uur ga ik nog even naar het club- huis (lier en kabelwagen rijden al naar het veld), om voor een laatste keer het weer te bekijken en de opdracht voor te bereiden. Samen met Mark en Alfred bekijk ik de mogelijkheden. Er zijn twee scenario’s. Een 1120 km retour tot aan de Poolse grens (noord van Berlijn langs). En een variant, waarbij een tweetal extra keerpunten worden toegevoegd aan de opdracht. Voor beiden is wat te zeggen. De eerste optie krijgt de voorkeur, omdat het ronden van keerpunten altijd een risico met zich meebrengt: de weersituatie ter plaatse van het te ronden punt. De retouropdracht heeft als nadeel, dat er mogelijk (ook al op de satellietfoto’s te zien) hoge bewolking noord van Berlijn langzaam zuidwaarts trekt. Uiteindelijk spreken we af, om de opdracht Soesterberg – Plau – Hodenhagen – Uelzen – Soesterberg te declareren als opdracht, met een totale afstand van 1116 km. Deze vlucht is min of meer gebaseerd op de vlucht van Mark en Alfred van 2 mei j.l.”
“Waarom geen 1001 km op- dracht? Dit heeft te maken met de te verwachten moeilijkheden bij het terug vliegen. Via de nu gekozen route kunnen we langer in het (thermisch) goede gebied vanaf Hoya (onder Bremen) over de Lünenburgerheide vliegen. En daarmee halen we een hogere gemiddelde reissnelheid.”
“De eerste cumuli beginnen te ontstaan en kort daarna ga ik, na de Arcus M met Bart Renckens en Harry Wondergem, om 09:52 uur de lucht in. Na even gezocht te hebben, klim ik met meer dan een meter naar ruim 1000 meter. Mark en Alfred volgen 20 minuten later, in de set kabels na mij.”
“Direct op hoogte vlieg ik af en via Amersfoort steek ik richting Putten. Daar vind ik mijn volgende bel. Het weer ontwikkelt goed. Steeds meer Cu en de basis stijgt al snel naar 1200 tot 1500 meter. Via Salland vlieg ik verder richting noord-oost. Ik kan op dit stuk al behoorlijk snelheid maken. Vlak voor het oversteken van de Weser – bij Hoya – kom ik Bart en Harry met de Arcus M weer tegen.”
“Het weer wordt – naarmate de dag vordert – alleen maar beter. De wolkenbasis stijgt naar zo’n 1800 meter en de gemiddelde stijg- waarden nemen toe tot boven de 2 á 2.5 m/s Ook kan er veel gebruik gemaakt worden van wolkenstraten, waardoor het draaipercentage laag blijft en ik steken kan maken van wel 80 km.”
Na even gezocht te hebben, klim ik met meer dan een meter naar ruim 1000 meter. Mark en Alfred volgen 20 minuten later, in de set kabels na mij.
“Inmiddels begin ik de hete adem van Mark en Alfred in mijn nek te voelen. Tot het eerste keerpunt, Plau, kan ik ze nog voorblijven, maar daarna schuiven ze onder me in de bel. De eerste 495 kilometers zitten er op en het is pas kwart over twee. Ik heb dus een gemid- delde reissnelheid van ruim 125 km/u ( Mark en Alfred waren wel ruim sneller over dit eerste stuk). Vanaf het tweede keerpunt (Hode- hagen) is het 193 km terugvliegen richting het westen. Dit stuk gaat op zich lekker voor mij. Alfred en Mark ben ik uit het zicht verloren, maar ik kom ze voor het derde keerpunt weer tegen. Nu volgt er een been naar het oosten van 62 km richting Uelzen. Dit laatste keerpunt rond ik als eerste.”
“Dan begint de lange weg terug naar Soesterberg. Tot aan de Weser gaat het nog redelijk, maar “de cumuls” beginnen er minder com- pact uit te zien. Langzaam komen Mark en Alfred ook weer bij me in de buurt. Onder Bremen pakken we gezamenlijk wat stijging en steken we met z’n drieën verder richting Diepholz. Dit is een redelijk nat gebied (thermisch minder gunstig), dus voorzichtigheid is geboden. Hier laag komen is funest.”
“Ten noorden van Achmer komen we – onverwacht – nog een gewel- dige bel tegen. Die brengt ons met ruim twee meter nog even naar 1800 m. Voor ons beginnen de Cu nu ook uit te drogen. Voorzichtig glijden we onderweg hier en daar nog wat stijgen meepakkend – richting Lingen. Boven de stad ont- staat een convergentielijntje richting het noorden. Gezamenlijk zoekend, kunnen we er toch nog bijna een metertje uit persen tot 1300 m. Hiermee is de gedeclareerde ‘duizend’ praktisch vol- bracht. We feliciteren elkaar over de radio.”
“Het zwevende gedeelte van de vlucht eindigt om 20:30 uur bij Almelo. Voor het laatste stuk star- ten we de motor nog even en om 21:30 uur staan we allemaal met een geweldig voldaan gevoel op Soesterberg.”
“Het is gelukt! Een gedeclareerde 1000 vanuit Nederland en dat ook nog eens met drie man/kisten tegelijk. Het was een super dag!”
“Van de 4 pogingen, die ik in de afgelopen 2 jaar ondernomen heb, heb ik veel geleerd. De mogelijk- heden zijn nog niet uitgeput en ik voorspel dan ook, dat we binnen afzienbare tijd een FAI driehoek van 1000 km kunnen vliegen. Zelfs een 1250 km moet tot de mogelijk- heden behoren. Wie weet lukt het zelfs, om geheel zwevend een 1000 met terugkomst op Soesterberg te voltooien. Ambitie genoeg dus!”
