LVNL: terugblik op het vliegseizoen

LVNL (Luchtverkeersleiding Nederland): terugblik op het vliegseizoen

We kijken terug op een druk vliegseizoen voor LVNL. Niet alleen braken we wederom een record qua aantal afgehandelde vluchten op Schiphol; ook op de radarposities van het Flight Information Center (FIC) werden veel vliegers te woord gestaan. Dit kwam onder andere door de vele zonnige vliegdagen in het voor- en najaar. Ook merken wij dat u veel vaker oproept voor flight information, en dat is een hele goede ontwikkeling!

We beleefden ook een aantal gespannen momenten deze zomer. Ondanks de regels en de mogelijkheid om flight information te krijgen gebeurde het wederom een aantal keer dat GA-vliegtuigen te dicht bij airliners in de buurt kwamen. Intern onderzoeken we dit soort incidenten altijd uitgebreid en regelmatig spreken we ook de vliegers daarover. Omdat het voor iedereen interessant is om te leren van dit soort situaties, doen we hierbij van twee voorvallen rondom Schiphol verslag.

Situatie 1
Een lokale vlucht start vanuit Hilversum, met als doel om onder de Schiphol CTR 3 door richting de kust te vliegen. De piloot vliegt met een vaste vliegvriend, die verantwoordelijk is voor de navigatie. Beiden hebben dezelfde vlucht eerder die week ook al gemaakt en hadden er daarom voor gekozen de app Sky Deamon niet te gebruiken, wat zij normaal wel doen. Er waren wat problemen met het GPS systeem; de pilot in control kon het scherm niet goed aflezen, omdat het spiegelde. De navigator was bezig om de helderheid van het systeem op te schroeven.  Op een gegeven moment is de piloot niet meer zeker van zijn positie. Een scan naar buiten bevestigt dit: hij blijkt veel te ver naar het noorden te zijn gevlogen en vliegt in de CTR van Schiphol.
Ondertussen hebben wij bij de luchtverkeersleiding alles al in het werk gesteld om contact met de vlucht te krijgen, via oproepen op de frequenties van Schiphol TWR, Amsterdam info en Dutchmil info. De vlieger zit al geruime tijd in de CTR en vliegt op de ILS area van baan 36R (Aalsmeerbaan) af, waarop geland wordt. Twee airliners hebben al traffic info gekregen over het onbekende verkeer, maar kunnen hun nadering wel vervolgen. Het verdwaalde vliegtuig is nergens te bereiken: de vlieger luistert niet uit bij Amsterdam FIC en ook niet op de frequentie van de toren op Schiphol.

Als de inzittenden beseffen dat zij verkeerd zijn gevlogen, draaien zij direct naar links om de CTR zo snel mogelijk te verlaten. Op dat moment worden zij ook opgeroepen door de havendienst van Hilversum, via wie zij uiteindelijk bereikt zijn. Er wordt contact opgenomen met het FIC en de vlucht wordt veilig vervolgd. Ook het landen op baan 36R kan gelukkig doorgaan.

Situatie 2
Een C172 vliegt een rondje in de Amsterdam Sector. Hiervoor is toestemming verleend door Schiphol toren. Op een gegeven moment informeert de torenverkeersleider de vlieger dat hij over enkele minuten de ILS area moet verlaten omdat een zakenjet komt landen op baan 22, de Schiphol-Oostbaan. De vlieger van de C172 bevestigt dit en verlaat even later de CTR via Amsterdam-Noord op 1500ft.
Ongeveer een minuut later ziet de radarverkeersleider van Schiphol Approach, die ook het verkeer voor baan 22 begeleidt, dat de C172 begint te klimmen. Hij komt daardoor dicht in de buurt van de zakenjet, die net indraait op 2000ft om de ILS van baan 22 te onderscheppen. Schiphol Approach geeft traffic information en de vlieger van de zakenjet geeft aan het vliegtuigje in zicht te hebben. De nadering kan veilig worden vervolgd. De vlieger van de C172 had nog niet opgeroepen bij Amsterdam FIC en wordt bereikt via de torenfrequentie. De torenverkeersleider draagt op te zakken naar 1500ft of lager; ook krijgt hij traffic information. De vlieger meldt te zakken, het verkeer in zicht te hebben. Ook maakt de vlieger melding van een zieke passagier.

De zieke passagier blijkt voor afleiding te hebben gezorgd. De vlieger van de Cessna geeft aan dat bij het verlaten van de Amsterdam Sector zijn passagier onwel werd en hij snel een overgeefzak van achter de passagiersstoel moest pakken. Toen de situatie in de cockpit onder controle was, zag hij dat zijn vliegtuig was geklommen, in de Schiphol TMA. Een volgende keer zal hij niet snel meer op 1500ft vliegen, zegt hij, omdat dit precies op de grens met gecontroleerd luchtruim was.

In beide gevallen was er geen radiocontact met Amsterdam FIC opgenomen, waarbij het lastig was om de vlieger snel te bereiken. Vandaar dat we het blijven noemen: roep op of luister uit op frequentie 124.3 als u in ons werkgebied vliegt, zo kunnen we u informeren zodat u veilig kunt vliegen.

Het aantal gemelde airspace infringements ligt de laatste jaren stabiel rond de 180 per jaar (civiel luchtruim). Het lijkt erop dat we dit jaar een kleine afname zien.

Het aantal ernstige infringements, waarbij de separatie met een ander vliegtuig vermindert, is stabiel gebleven. Daarom heeft het onze onverminderde aandacht en blijven we u informeren. Ook zijn we met de landelijke Werkgroep Airspace Infringements aan het brainstormen welke maatregelen we nog meer kunnen nemen, naast onze huidige inspanningen. In deze werkgroep zitten ook vertegenwoordigers van KNVvL en AOPA. Zo maken we samen luchtvaart mogelijk, op een veilige manier!

Sten Verpalen en Alexander Hofstra
LVNL Flight Information Centre (FIC)