Het kabinet kan niet zomaar het aantal vluchten beperken op Schiphol. Volgens de Hoge Raad moet er een speciale procedure worden gevolgd op grond van Europese regels. Dit oordeel werd vrijdag bekendgemaakt.
Het vorige kabinet had in november al onder druk van Brussel en de VS besloten om het plan om het aantal vliegbewegingen op Schiphol deze zomer tot 460.000 te beperken, op te schorten. Demissionair minister Mark Harbers (Infrastructuur) bleef echter bij het standpunt dat Schiphol op termijn moet krimpen om natuur, klimaat en leefomgeving te beschermen. Hij constateerde echter dat het plan om al in 2024 te beginnen, op grote juridische bezwaren stuitte.
Onzekerheid voor de luchtvaartsector
De uitspraak van de hoogste rechter is nog steeds van groot belang voor luchtvaartmaatschappijen. Zij stapten vorig jaar zomer naar de Hoge Raad vanwege de onduidelijkheid en onzekerheid die de conclusies van het hof veroorzaakten voor reizigers en de sector.
Het hof oordeelde eerder dat het kabinet wel degelijk de juiste stappen had doorlopen. Het hof wees erop dat het een tijdelijke maatregel betrof, waardoor de door Brussel vereiste ‘balanced approach’ niet nodig zou zijn. De Hoge Raad gaat hier echter niet in mee en benadrukt dat er voorwaarden zijn waaraan een overheid moet voldoen om maatregelen tegen geluidshinder door te voeren. De impact op de operationele capaciteit van de betrokken luchthaven moet zo gering mogelijk zijn en eerst moeten belanghebbenden, zoals luchtvaartmaatschappijen, worden geraadpleegd.
Schoner, stiller en zuiniger vliegen als alternatief
Luchtvaartmaatschappijen stellen dat geluidsoverlast ook kan worden beperkt door met nieuwere vliegtuigen te vliegen. Hierdoor zou schoner, stiller en zuiniger kunnen worden gevlogen, en zou het beperken van het aantal vluchten niet nodig zijn. KLM en koepel van maatschappijen Barin reageren positief op de nieuwe uitspraak.
Internationaal verzet tegen krimp
Europees transportcommissaris Adina Vălean uitte in het najaar haar zorgen over de krimpmaatregel, omdat die strijdig zou zijn met het Europees recht. Het Amerikaanse ministerie van Transport liet weten dat het de opgelegde krimp, die ook Amerikaanse maatschappijen zou raken, beschouwde als een schending van internationale afspraken. Hierdoor dreigden ook de landingsrechten van KLM op luchthavens in de Verenigde Staten in het gedrang te komen.
Actuele situatie op Schiphol
Hoewel het plan van Harbers werd ingetrokken, zijn er dit jaar toch minder vluchten mogelijk op Schiphol. Vanwege personeelstekorten, met name bij de luchtverkeersleiding, zijn er in 2024 slechts 483.000 vluchten mogelijk in plaats van een half miljoen.
Toekomstige stappen
Het nieuwe kabinet moet nog besluiten wat het met Schiphol wil doen. In het hoofdlijnenakkoord van de coalitiepartijen staat: “De komende jaren moet de inzet gericht zijn op het op orde brengen van de rechtsbescherming van omwonenden (geluidhinder), met behoud van de netwerkkwaliteit van Schiphol. Zo is op langere termijn doorgroei mogelijk met stillere en schonere vliegtuigen.”