De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) meldde dat luchthaven Schiphol in 2023 de geluidsgrenswaarde bij handhavingspunt 25 (Uithoorn) met 19,1% heeft overschreden. Onderzoek toont aan dat deze overschrijding vrijwel volledig (19%) te wijten is aan het Nieuwe Normen- en Handhavingsstelsel (NNHS). Ondanks deze bevinding kan de ILT niet handhaven vanwege een aanwijzing van de minister. Deze aanwijzing stelt dat geen maatregelen genomen mogen worden als de overschrijding te verklaren is door het NNHS. Dit benadrukt opnieuw dat het huidige systeem onvoldoende bescherming biedt voor omwonenden, zoals de bewoners van Uithoorn en Aalsmeer.
Gebrek aan directe handhaving
Een belangrijke taak van de ILT is het beschermen van de leefomgeving en omwonenden. Deze situatie ondersteunt eerdere rechterlijke uitspraken en signalen van de ILT uit 2021. Hierin werd aangegeven dat verankering van regels in wetgeving cruciaal is. Zonder passende wetgeving kan de ILT niet adequaat handhaven. Momenteel kan de ILT pas aan het einde van een gebruiksjaar toezicht houden op eventuele overschrijdingen. Dit betekent dat directe handhaving en bestraffende maatregelen niet mogelijk zijn.
Zorgplicht luchtvaartsector onvoldoende ingevuld
De ILT constateert ook dat de luchtvaartsector onvoldoende invulling heeft gegeven aan de gezamenlijke zorgplicht. De sector had in de eerste maanden van het winterseizoen kunnen anticiperen op de overschrijding bij handhavingspunt 25. Vanwege verwachte overschrijdingen dit jaar moet de sector maandelijks rapporteren over de handhavingspunten en het vliegen volgens de NNHS-regels.
Anticiperend handhaven noodzakelijk
Wanneer een overschrijding het gevolg is van het NNHS, kan de ILT niet handhaven zoals de Wet Luchtvaart voorschrijft. De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft de ILT de opdracht gegeven om anticiperend te handhaven. Dit betekent dat zij moeten anticiperen op mogelijke overschrijdingen en tijdig maatregelen moeten nemen om deze te voorkomen.