Vliegen in Nederland Over alles wat vliegt
Uit een recent onderzoek van het Wetterskip Fryslân blijkt dat de PFAS-verontreiniging in de Jelsumer Feart afkomstig is van Vliegbasis Leeuwarden. De luchtmachtbasis gebruikte tot 2006 PFOS-houdend blusschuim, een chemische stof uit de PFAS-familie. De hoogste concentraties van deze schadelijke stoffen zijn gemeten in het oppervlaktewater en de waterbodem op en rondom de basis.
Maatregelen tegen verontreiniging
Om de verontreiniging tegen te gaan, neemt de vliegbasis verschillende maatregelen. Een belangrijke stap is het afgraven van de voormalige brandweeroefenplaats. Daarnaast wordt ook de waterbodem (baggerspecie) gesaneerd. Deze acties zijn onderdeel van een breder saneringsprogramma dat Defensie heeft ontwikkeld voor diverse vervuilde locaties.
Saneringsprogramma Defensie
De PFAS-problematiek is niet uniek voor Vliegbasis Leeuwarden; ook andere luchtmachtbases en oefenterreinen kampen met soortgelijke vervuilingen. Defensie werkt aan een saneringsbeleid dat risicogestuurd is. Dit houdt in dat per locatie wordt bekeken hoe ernstig de vervuiling is en welke maatregelen nodig zijn om verdere verspreiding te voorkomen.
Wat is PFAS?
PFAS is een verzamelnaam voor duizenden verschillende chemische stoffen die vanwege hun eigenschappen in veel producten worden gebruikt, waaronder blusschuim. Een van de nadelen van PFAS is dat deze stoffen nauwelijks afbreken in het milieu, wat leidt tot langdurige verontreiniging.
Schokkende cijfers en oproep tot landelijke aanpak
De verontreiniging in de Jelsumer Feart heeft in Friesland tot grote zorgen geleid. Op sommige plekken in het water zijn PFAS-concentraties gevonden die maar liefst 900 keer hoger zijn dan de officiële richtlijnen. Dit roept vragen op over mogelijke andere verontreinigde locaties in Nederland. Dijkgraaf Luzette Kroon pleit daarom voor een landelijke aanpak: “Het Rijk moet bepalen hoe we hiermee omgaan.”
Geen andere bronnen
Het onderzoek van het Wetterskip Fryslân heeft bevestigd dat de luchtmachtbasis de enige bron van de PFAS-verontreiniging in de Jelsumer Feart is. Er zijn geen andere bronnen van vervuiling gevonden, wat de urgentie van de saneringsmaatregelen onderstreept.
