Oktober 2023 gaat de boeken in als een maand vol extreme klimatologische gebeurtenissen in Nederland. Niet alleen was het een van de warmste oktobermaanden sinds het begin van de metingen in 1901, maar het vestigde ook een nieuw record als de natste oktobermaand in De Bilt sinds 1906. In dit artikel zullen we de hoogtepunten van deze opmerkelijke maand bekijken.
Zeer warme temperaturen
Oktober 2023 was opvallend mild. De gemiddelde temperatuur in De Bilt bedroeg 13,2 graden Celsius, veel hoger dan het normale gemiddelde van 10,9 graden Celsius. Dit plaatst oktober op de zesde plaats in de lijst van warmste oktobermaanden sinds 1901. Het zachte weer begon in september en bereikte een hoogtepunt met een maximumtemperatuur van 26,1°C in Beek bij Maastricht.
Ongebruikelijke warmte hield aan
Hoewel het weer halverwege oktober veranderde, bleven de temperaturen ver boven het gemiddelde. Op 13 oktober werd in het hele land een maximumtemperatuur van ruim boven de 20°C gemeten. De Bilt had zeven warme dagen, terwijl oktober normaal gesproken slechts drie van dergelijke dagen heeft. Bovendien bleef de minimumtemperatuur de hele maand boven het vriespunt, een afwijking van het normale patroon.
Overvloedige neerslag
De meest opvallende eigenschap van oktober 2023 was de overvloedige neerslag. In De Bilt was dit de natste oktobermaand sinds het begin van de metingen in 1906, met 205 millimeter neerslag. Dit overtrof het vorige record van oktober 1932 (193 millimeter). Het landelijk gemiddelde van 140 millimeter neerslag was ook veel hoger dan het normale niveau van 75 millimeter. De regen was het hevigst in het midden van het land en langs de kust, terwijl Limburg het minst getroffen was met ongeveer 80 millimeter neerslag.
Impact van storm Babet
Vanaf 18 oktober trok storm Babet over de Britse Eilanden richting Denemarken en Zweden. Hoewel Nederland geen volwaardige storm ervoer, bracht Babet wel krachtige wind en neerslag met zich mee. Dit veroorzaakte extreem laagwater, met name voor veerboten naar de Waddeneilanden.
Beperkte zonneschijn
Oktober 2023 was ook somberder dan normaal, met gemiddeld ongeveer 110 zonuren in heel Nederland, in tegenstelling tot het gebruikelijke niveau van 120 zonuren. De eerste tien dagen waren zonnig, maar de rest van de maand verliep somberder.
Toekomstige klimaatverandering
Deze maand benadrukte de voortdurende opwarming van de herfst in Nederland. Nieuwe KNMI-klimaatscenario’s voorspellen dat deze trend zal voortzetten, waarbij de herfst warmer en natter wordt tegen 2050 en 2100. Het is van cruciaal belang om maatregelen te nemen om de effecten van klimaatverandering aan te pakken en ons aan te passen aan veranderende omstandigheden.