Helikopters brengen groet tijdens F1

Een paar minuten voor de start van de Formule 1 Grand Prix van Amerika op het Circuit Of The Americas (COTA) in Austin, zijn alle ogen niet op de baan maar naar boven gericht. Terwijl de laatste klanken van het Amerikaanse volkslied klinken, zwelt het dreunende en klapwiekende geluid van 5 helikopters steeds harder aan. ‘Time over target vliegen’ op zondag 21 oktober 3 Apaches en 2 Chinooks van het 302 Squadron van Ft. Hood als eerbetoon over de starting grid.

Het is de tweede keer dat de Nederlandse helikopters de Formule 1 in Amerika mogen ‘openen’. “Dit soort flyby’s zijn meestal een regionale aangelegenheid waarbij de organisatie in de buurt ‘shopt’ naar vertegenwoordigers van het leger”, vertelt Commandant 302 Squadron luitenant-kolonel Martin ’t Jong. “Vorig jaar deden de Amerikanen het zelf.” Bij grote Amerikaanse (sport-)evenementen is het namelijk zeer gebruikelijk, zo niet standaard dat de hun defensieapparaat op 1 of meer manieren vertegenwoordigd is. Zo wordt op COTA ‘the Star Sprangled Banner’ gezongen door een marineveteraan.

De flyby is dan ook niet alleen om de race te openen, maar vooral ook ter ere van iedereen in Amerikaanse overheidsdienst, bij Defensie of daarbuiten. “Niet alleen Amerikanen hebben dan een brok in de keel, hoor”, geeft ‘t Jong aan. In 2016 vliegt het 302 Squadron voor het eerst boven COTA. “Daarom kwamen ze dit jaar weer bij ons terecht”, vervolgt ’t Jong. “We hebben echt een superdruk trainingprogramma, dus moesten kijken of het paste. We hebben het daarom niet als een apart item beschouwd, maar als onderdeel van de Mission Qualification Training voor jonge vliegers gemaakt.”

Personeel beoefent voor en tijdens deze vlucht allerlei zaken: missieplanning, formatievliegen, ook nog eens met verschillende types, en op de afgesproken tijd op een bepaald punt zijn. “Daarbij zijn er volgens de commandant ook heel wat parallellen te trekken tussen Formule 1 en het militaire vliegbedrijf: snelheid, G-krachten, teamwork, brandstofmanagement.” Het extra werk zit hem voor 302 vooral in het maken van afspraken zoals afstemmen over luchtruimgebruik. “Deconflictie is essentieel”, zegt ’t Jong. “Er vliegt bijvoorbeeld nog een camerahelikopter rond en er komen parachutisten naar beneden.”

302 is een samengestelde eenheid van driekwart luchtmacht en een kwart landmacht. “Een Joint Tactical Air Controller van de landmacht stond tijdens de flyby op het dak van de paddock voor het radiocontact met de helikopters, legt ’t Jong uit. “We hebben het echt met z’n allen gedaan.” Gelukkig zijn er dan ook heel wat Formule 1 liefhebbers op Ft. Hood die voor deze flyby graag een stapje extra willen zetten. “Je vliegt toch over een bijzondere plek en naderhand konden we de race van dichtbij zien. Dat is natuurlijk nog een extra motivatie.” Dat de Nederlandse coureur Max Verstappen als 18e start en als 2e eindigt, helpt natuurlijk flink. “Het is de eervolle taak die aangeeft hoe goed de samenwerking tussen de Nederlandse luchtmacht en de Amerikanen is”, besluit van ’t Hof. “En superleuk!”

Na de flyby landde de helikopters op een grasveld aan de rand het circuit. Op deze ‘mini static show’ waarop heel wat belangstellenden af kwamen, werden de toestellen bewaakt door personeel van US Army. F1-verslaggever Jack Plooij maakte hier nog een tv-item dat naar verwachting vrijdag 2 november te zien is in het Formule 1 Café op Ziggo Sport. Na afloop van de race vlogen de toestellen terug naar thuisbasis Ft. Hood.