Piper Archer DX Diesel in Nederland – Pilot Report

Piper Aircraft (USA) heeft tijdens de Aero Expo in Friedrichshafen (D) haar eerste gecertificeerde eenmotorige toestel met dieselmotor geïntroduceerd, de Piper Archer DX (PA-28-181/trainer). Het toestel heeft een turbocharged 155 pk. Continental Centurion 2.0S dieselmotor die – ondanks een lager aantal pk’s – niet onderdoet voor de Lycoming O-360 (180 pk.) benzine versie, integendeel!

Waarom een Diesel en waarom een Archer?
Er is door Piper Aircraft om logische redenen gekozen om de dieselmotor aan een beproefd platform als de Piper Archer toe te vertrouwen. Het is voor iedere vliegtuigbouwer al een flinke uitdaging om een bestaand airframe met een nieuwe motor te certificeren. Die uitdaging wordt nog groter als die motor ook nog eens een diesel is. Zo vooruitstrevend als de luchtvaart soms is (of lijkt te zijn) zo conservatief kan zij reageren op zoiets ‘ouderwets’ als een dieselmotor. Vergeet niet dat Rudolf Diesel al in 1894 een experimentele dieselmotor had gebouwd. De eerste variant van de Piper PA-28-150 Cherokee vloog al (of zoals u wilt, pas) in 1961.

De algemene voor- en nadelen van een dieselmotor in een auto zijn genoegzaam bekend. Iedereen heeft wel eens voor de keuze gestaan of er mee te maken gehad. De voordelen van moderne diesels; ze zijn relatief stil, leveren een hoog rendement en zijn daardoor efficiënt en zuinig. De nadelen zijn o.a. de hogere productiekosten, hogere kosten voor onderhoud en een hoger motorgewicht per geleverde pk. Maar om de opsomming positief af te sluiten; de beduidend lagere kosten voor JET-A1 of dieselolie, de twee brandstofsoorten waarvoor de Centurion 2.0S dieselmotor zonder beperkingen gecertificeerd is. Ook de bredere beschikbaarheid van beide brandstoffen speelt geen onbelangrijke rol.

Uiterlijk is de diesel Archer nauwelijks te onderscheiden van zijn benzine variant. De cowling/windshield overgang is wat meer gestroomlijnd en in de cowling zelf zit bijvoorbeeld een extra controleluikje om het oliepeil in de gearbox van de motor visueel te controleren. Ook aan de binnenkant, met name de cockpit, is praktisch niks nieuws te ontdekken. Tenminste, als u al gewend bent aan het Garmin G1000 panel. De grootste verandering zit hem in het throttle quadrant. Daar is namelijk maar 1 hendel te zien. Inderdaad, gashendel, mengsel en prop speed control in één. Met dank aan het FADEC (Full Authority Digital Engine Control) systeem waarmee de Centurion diesel is uitgevoerd. Met één hendel worden alle parameters in stelling gebracht om, onder de heersende omstandigheden, de dieselmotor optimaal te laten presteren.

Vliegen in Nederland vliegt met de Piper Archer DX
Vliegen in Nederland is door Enrico Evers (Regional Sales Director Europe, Middle East & Africa) van het Europese kantoor van Piper Aircraft Inc. op vliegveld Lelystad uitgenodigd voor een demonstratievlucht. Na een korte introductie wordt de Archer uit de hangar gerold. De walk-around bij een diesel heeft wat speciale aandachtspunten, zoals het controleren van de kleur (blauw) en het peil van de gearboxolie. Verder is alles zoals u het waarschijnlijk altijd al gewend bent.

Plaatsnemen in een Archer geeft het idee dat je in een écht vliegtuig zit. De laagdekker configuratie, de overhead switches en het ruime instrumentenpaneel versterken die indruk. De lichte lederen bekleding in deze Archer DX geeft nog een extra dimensie aan de ruime cabine.

Tijd om de checkist ter hand te nemen en de dieselmotor te starten. Met het omzetten van wat schakelaars is het punt bereikt om met een druk op de starterknop de diesel uit zijn slaap te wekken. De motor slaat aan als de starter 300 tpm. bereikt en loopt daarna direct mooi rond.

De run-up is een fluitje van een cent. Door de FADEC test knop in te drukken doorloopt de motor een kort testprogramma waarbij o.a. de propellorgovernor gesynchroniseerd wordt. Als er iets in de parameters niet klopt dan is dat direct op de motormanagementpagina van de G 1000 af te lezen. Het vliegen met de Piper Archer DX is niet wezenlijk anders dan met zijn benzine drinkende broeders. Er zijn geen wijzigingen in de vliegeigenschappen te bespeuren. Daar valt dus niet zoveel over te melden.

Wat wel opvalt is de eenvoudige bediening van de motor. De reden hiervoor is al eerder genoemd. Ook de acceleratie bij de take-off run valt direct op. Zodra de gashendel tegen de stop wordt gedrukt bereikt de Continental Centurion 2.0S na enkele seconden 100% vermogen. Inderdaad, het vermogen wordt in percentages aangeduid en niet in toeren per minuut. Tijdens alle delen van de vlucht is het opvallend hoe laag het geluidsniveau is dat door de motor wordt geproduceerd.

Kortom, het is ‘gewoon’ een Archer, maar met een verdraaid vernuftig en efficiënt stukje aandrijftechniek voorin en mede daardoor een genot om mee te vliegen.

De prestaties
Natuurlijk draait het allemaal om de (verbetering van) de prestaties. Aangezien een dieselmotor per definitie nu eenmaal zwaarder is dan een benzinemotor – in dit geval scheelt het 35 kg. in het nadeel van de dieselmotor – zien wij dit onmiddellijk terug in de useful load cijfers. Vier inzittenden en vol brandstof is bijvoorbeeld geen optie. Een bijna onvermijdelijk minpuntje.

Daar staat dan weer tegenover dat door de zuinige dieselmotor er met volle tanks (bij 0 wind) een afstand van 848 nautische mijlen (1.570 km.) kan worden afgelegd, inclusief 45 minuten VFR reserve. Onder dezelfde omstandigheden presteert de benzine Archer beduidend minder, namelijk 522 nm. (967 km.). Met betrekking tot de kruissnelheden kunnen we het volgende waarnemen. Onder de 12.000 voet is maximale kruissnelheid voor de diesel 123 ktas. (228 km/h.), tegen 128 ktas. (237 km/h.) voor de benzine versie. Echter, vanaf 12.000 voet evenaart de Piper Archer DX de snelheid van de benzine versie. En in sommige gevallen wordt deze zelfs overtroffen.

Is de Piper Archer DX diesel duurder in aanschaf?
Het antwoord dient hier duidelijk ja te luiden, maar verdient wel enige nuance. Het verschil (bij gelijke uitvoering) tussen de diesel en benzine variant bedraagt zo’n € 45.000.

Volgens Piper is het mogelijk de diesel Archer vanaf 500 uur per jaar in de plus te krijgen. De reden waarom Piper ervoor gekozen heeft een Archer met een dieselmotor uit te voeren is gelegen in het feit dat deze kist vooral geschikt is voor inzet bij vliegscholen die mogelijk ook nog eens in een gebied zitten waar AVGAS of RON98 moeilijk te krijgen is.

TBR
Vooral met betrekking tot de TBR (Time Between Replacement) zijn er door de partners Piper en Continental Centurion nog stappen te maken. Op dit moment zitten zij met de Centurion 2.0S van 155 pk. op een TBR van 1.200 uur. Dit zal volgens Piper binnenkort opgekrikt worden naar 2.000 uur of zelfs meer.

Samenvatting
De Piper Archer DX met de 155 pk. Continental Centurion 2.0S dieselmotor is een toestel met prima vliegeigenschappen, uiterst gemakkelijk te bedienen en vooral zuinig. De kist wordt rendabel indien zij met de juiste afwegingen en op de juiste plaats wordt ingezet. Maar dat geldt natuurlijk voor ieder vliegtuig dat ingezet wordt om geld te verdienen. Vliegen in Nederland bedankt Enrico Evers voor de tijd en moeite die hij besteed heeft om deze demo succesvol en ook plezierig te laten verlopen.

Links:
– (23 april 2015) http://www.vliegeninnederland.nl/2015/04/piper-aircraft-archer-dx-heeft-faa-validation-gekregen